27 mei

Wanneer ben je een emotie-eter? Ontdek welk type je bent.

Afbeelding bij blog emotie-etenBij emotie-eten denken we vaak aan vrouwen zoals Bridget Jones die met liefdesverdriet op de bank een grote bak ijs verorberen bij een tranen trekkende film of serie. Of mannen die met bier, pizza en gebral vergetelheid zoeken. Lekker stereotype beelden. Maar kloppen ze ook? Wanneer ben je nu een emotie eter? Ontdek welke type je bent.

 

Emotie-eten wordt vaak niet herkend

Ik begeleidde al honderden mensen met eetbuien, maar het stereotype beeld van zo’n Bridget Jones achtig type die uit liefdesverdriet een literverpakking Ben & Jerry’s naar binnen werkt, wordt weinig herkend. Ook de term emotie-eten komt in gesprekken zelden spontaan naar boven. De meeste cliënten hebben zelfs géén last van eetbuien als ze hevig verdriet ervaren. Ze krijgen ze dan juist geen hap door hun keel.

Als we er echter dieper op ingaan, dan blijkt emotie-eten wel degelijk een flinke rol te spelen, maar op een hele andere manier dan de meeste mensen denken.

 

Emotie eten vóórkomt emoties en vervelende gevoelens

Wat in de praktijk blijkt is dat emotie-eten al ingezet wordt vóórdat emoties en lastige gevoelens te sterk worden. Het lijkt dus meer een preventieve maatregel die voorkomt dat je je al te rot gaat voelen. Logisch dus dat we emotie-eten vaak niet herkennen. We laten de emoties immers niet toe.

Ik deel graag wat ik de afgelopen jaren geleerd heb van mijn cliënten (en mezelf). Wat de bron is van emotie-eten, welke emoties we proberen te voorkomen, in welke situatie emotie-eten voorkomt en welke twee varianten emotie-eten er bestaan. Ik ben benieuwd in welke jij je het meest herkent.

 

Wat is de bron van emotie-eten?

Uit onderzoek blijkt de bron van emotie-eten te zitten in een combinatie van opvoeding en een bepaalde dopamine gevoeligheid. Het blijken vaak mensen te zijn die als kind negatieve reacties kregen op gedrag, emoties en slechte resultaten. Dit levert natuurlijk nare gevoelens op.

Dopamine, het beloningshormoon waar we ons prettig van gaan voelen, zorgt dat vervelende gevoelens naar de achtergrond verdwijnen. Vooral bij het eten van vet, zoet en zout (denk aan karamel-zeezout), maakt ons lichaam meer dopamine aan. Ook worden we van jongs af aan getroost en beloont met eten. Niet zo raar dus dat eten en emoties aan elkaar gekoppeld raken.

De huidige tijd waarin minder sociale cohesie en meer druk op succes, maakt bovendien dat we niet zo snel zullen laten zien dat we kwetsbaar zijn. En zo blijf je alleen met je gevoelens zitten en blijkt eten de vriend waar je wél altijd terecht kunt.

 

Welke emoties willen we voorkomen met emotie-eten?

Dat is natuurlijk een interessante vraag, maar ik zou eerder zeggen welke emoties niet? Op fijne emoties na. We zouden onszelf het liefst altijd tevreden en gelukkig voelen. Dan kun je genieten en hoef je verder niets.

Als lastige emoties zoals angst, verdriet en boosheid echter de kop op steken, dan is het een ander verhaal. Die knagen en vragen. Die laten ons somber of incapabel voelen. Veroorzaken stress of juist moedeloosheid. Dan moeten we op onderzoek wat er is, gaan piekeren of ons zorgen maken. Of moeten iets veranderen aan onze gewoontes of in ons leven. Gedoe dus. Vandaar dat we die lastige gevoelens het liefst willen voorkomen. Door te eten bijvoorbeeld. Of hard te werken en afleiding te zoeken. Niet dat dat iets oplost, maar dan hoeven we even niet te voelen.

Kortom, met emotie-eten proberen we allerlei lastige emoties te voorkomen, vermijden, ontladen of dempen.

 

Wanneer komt emotie-eten voor?

Hieronder een lijst van situaties waarin emotie-eten vaak voorkomt. Of misschien beter gezegd: situaties waarin of waarna we willen voorkomen te voelen wat we werkelijk voelen. Ik denk dat je wel wat situaties herkent.

  • Als het druk en stressvol is en er moeten dingen af.
  • Of juist daarna als je weer tot stilstand komt.
  • Als je in een piekermodus belandt en er niet meer uitkomt.
  • Als je (onverwachts) oningevulde tijd hebt: weekend, ’s avonds of als afspraken uitvallen.
  • Als je terug- of thuiskomt van een energie slurpende afspraak of bijeenkomst.
  • Als je je verveelt of nergens zin in hebt.
  • Als je geen zin hebt of opziet tegen een bepaalde klus of taak.
  • Als je onzeker bent in gezelschap of weinig aansluiting hebt op een feestje.
  • Als je te moe of overprikkeld bent en niets meer kunt of wilt.
  • Op schakelmomenten.
  • Als kleding niet past of de weegschaal niet je wensgetal aangeeft.
  • Als je (weet dat je straks) alleen thuis bent.
  • Als je je alleen of eenzaam voelt.
  • Als je onflatteuze foto’s of spiegelbeelden van jezelf ziet.
  • Als er iets mislukt of je hebt iets niet goed (genoeg) gedaan.
  • Bij stress, spanning, zenuwachtigheid rondom werk of studie.
  • Als het niet gelukt is je aan je eigen afspraken te houden (qua eten, sporten, takenlijst).
  • Als je je gaat vergelijken met anderen die je slanker, mooier, slimmer vindt.
  • Als er over je grenzen wordt gegaan.
  • Als je zo’n dag hebt dat je met je ziel onder je arm loopt, chagrijnig bent of een onbestemd ongelukkig gevoel hebt.

 

 

Er zijn twee varianten emotie-eten: AAN of UIT. Welke herken jij?

Ik ontdekte dat als het gaat om emotie-eten, er twee hoofdtypes blijken te zijn: de AAN-variant en de UIT-variant. De AAN-variant is een onrustige, drukke variant waarbij je continu het gevoel hebt dat je AAN staat. Bij de UIT-variant lijk je meer in een soort afwezig automatisme te zitten. Beide varianten kennen andere gedachtes, lichamelijke gevoelens, gewoontes en eetgedrag. Ik ben benieuwd wat jij herkent. Mogelijk ken je ook beide varianten. Ze kunnen namelijk op verschillende momenten voorkomen.

 

Afbeelding bij emotie-eten variant-AAN

Waaraan merk je dat de AAN-variant emotie-eten actief is?

Als de AAN-variant actief is, merk je dat aan een onrustig gevoel in je lichaam. Je voelt je alert, gespannen, opgewonden, rusteloos. Soms ook paniekerig of angstig. Vaak heb je een overactief hoofd met piekergedachtes, scenario’s die door je hoofd schieten en allerlei dingen die snel en perfect moeten. Je moet continu nuttig bezig zijn, hebt enorme to-do-lijsten en vaak een volle agenda. Stil zitten is er niet bij.

Qua eetgedrag merk je bij de AAN-variant dat je snel en onrustig eet en eetbuien hebt. Soms zelfs staand of tussendoor. Of dat je je (daarnaast) juist heel strikt aan perfecte eet- en sportregels moet houden. Anders ben je af.

.

Afbeelding emotie-eten UIT-variant

Waaraan merk je dat de UIT-variant emotie-eten actief is?

De UIT-variant heeft andere kenmerken. Bij deze variant merk je juist dat je je lusteloos, moe, verdoofd, zwaar en leeg voelt. Vaak ben je het contact met je lichaam kwijt, kunt niet helder meer denken en voelt je somber, moedeloos en eenzaam. Vanuit dit gevoel krijgen we vanzelf de gedachte dat het een verpeste of verloren dag is en dat het nu toch niet meer uitmaakt wat we eten.

Als de UIT-variant er is, trekken we ons terug met lekker eten. We vermijden sociaal contact, zeggen afspraken af, worden stil. We zijn er even niet. Eten gebeurt dan in een roes en biedt even troost, demping, verzachting en een vulling van onze leegte. Dit gebeurt vaak in combinatie met binge watchen, scrollen door social media of online shoppen.

De UIT-variant ontstaat overigens opvallend vaak nadat je te lang AAN hebt gestaan.

In welke variant emotie-eten herken jij jezelf? De AAN- of de UIT-variant? Of beide?

 

Heb je andere eetvoorkeuren bij de AAN-variant dan bij de UIT-variant?

Tja, hier had ik graag antwoord op gegeven. Maar ik weet het nog niet. Ik vermoed zelf wel dat er bij de AAN-variant andere eetvoorkeuren zijn dan bij de UIT-variant van emotie-eten. Zo at ik zelf in de AAN-modus eerder knapperige dingen als chips en koekjes (als ontlading van frustratie en prikkels). In de UIT-modus at ik eerder zachte, zoete dingen als zachte , zoete drop, marsen en marshmallows (verdovend, troostend). Ik ben benieuwd wat jouw eetvoorkeuren zijn.

 

Wat kun je doen om emotie-eten te stoppen

Mocht je op zoek zijn naar tips en manieren om te stoppen met emotie-eten, dan vind je in onderstaande blogs verschillende tips.

 

 

Ik ben zo benieuwd naar jouw ervaring met emotie-eten? Leuk als je deze deelt

Ik zou het super leuk vinden als deelt wat jouw ervaring is met emotie-eten, welke variant je herkent en natuurlijk wat het eten is dat jij dan gebruikt.

9 thoughts on “Wanneer ben je een emotie-eter? Ontdek welk type je bent.

  1. Mooie helder geschreven blog. Geeft woorden aan emotie eten die ik zelf niet snel had gevonden. Zelf sta ik het liefst elke dag zo lang mogelijk 'aan', ik zoek overprikkeling constant op om maar niet te hoeven voelen. Eetbuien die tijdens die overprikkeling plaatsvinden voelen heel impulsief en gehaast. Vaak staand, lopend en tussen de bedrijven door om vervolgens weer aan te staan en mijn overvolle takenlijst te vervolgen. Contact met anderen zoek ik dan ook constant op om mijn gedachten constant ergens anders dan op mijn gevoel te richten. Wat ik eet maakt dan echt niet uit, hartig ziet hard of zacht. Alles binnen handbereik. Zodra ik alleen ben ga ik in de uitmodus. Het eten ga ik dan ook bewust uitzoeken. Bij voorkeur zacht, romig of warm eten. Eten wat ik vroeger als beloning of troost kreeg. Ik ben hierdoor heel benieuwd geworden naar je boek, ik ga hem aanschaffen!
    • Wat fijn dat het helderheid brengt Megan en dat je hierdoor ook wat meer onderscheid ontdekt tussen de AAN en de UIT-variant. Het vervelende is dat doordat we niet willen voelen dat we ook niet voelen wanneer we moe zijn, honger hebben of stil staan bij onze behoeftes. We raken onszelf een beetje kwijt. En dat het dan niet zo raar is dat we aan het einde van de dag in de UIT- oftewel verdovingsstand schieten. Als je het zo bekijkt zit de uitdaging dus niet in ons eten perfect doen, maar in oké leren zijn met voelen en ontdekken dat we daardoor steeds meer onszelf worden. Food for thought.

      Kijk qua boek even waar je het meest aan hebt of zin in hebt:
      - Wil je echt een zelfhulpboek, dan heb je het meest aan mijn boek Bevrijd jezelf van eetbuien & boulimia.
      - Mijn boek Een emmer kots in de kast bevat meer losse verhalen over het leven zelf, maar ook verhalen en tips over herstellen van eetbuien & boulimia. Om elke keer één artikel te lezen of specifiek een titel te kiezen die je aanspreekt.
  2. ik vind het ook heel interessant! Ik ben je boek (in stukjes, moet een beetje "tot me doordringen") een emmer kots in de kast aan het lezen! Super goed!

    Ik heb - denk ik (zal er eens op letten) evenveel last bij de AANstand of UITstand ... bij de aanstand dan ben ik "in overdrive" en bij het schakelmoment naar rust beginnen mijn eetbuien (of na het eten - ik probeer dan af te wassen of de krant te lezen maar blijft moeilijk... bij koffie hoort zoetigheid - gewoonte enz...) en ook in de uitstand als ik me "down" voel en geen zin heb ik de vele huishoudelijke taken. Onrust, stress blijft een werkpunt (ontlading, beloning).

    Ik probeer ook in het "nu", "dag per dag" te leven en niet te piekeren over morgen ... (lange autorit of zo, hoge werkdruk, ...). Ik probeer mezelf dan op een andere manier dan eten te belonen. Maar het is niet gemakkelijk. Zeker als ik dan hoor van de "uitdagingen, challenges" van anderen (zoveel km per dag wandelen - meer dan 40 of het dubbele terwijl ik mijn 10.000 stappen al een hele prestatie vind en ook probeer 2x/week een halfuurtje te zwemmen...)
    Ik heb het er soms lastig mee als ik denk dat een ander het gemakkelijker heeft dan ik maar dat is misschien niet zo, het is de gedachte dat ze tijd maken voor wat ze zelf willen en niet wat er moet (perfectionisme terwijl dat toch niet lukt- orde in de wanorde brengen thuis, achteraf geen schuldgevoel hebben ... snap je?) bedankt Charlie!
    • Wat inspirerend Katrien dat je naar aanleiding van boek en blog zo voor jezelf aan het uitzoeken bent hoe het voor jou werkt. Is trouwens inderdaad ingewikkeld al die dingen die we (denken te) moeten. Terwijl natuurlijk ieder mens anders is en het belangrijkste is je eigen gebruiksaanwijzing te ontwikkelen en uit te proberen. Door te midden van alles wat geadviseerd wordt, te ontdekken wat de behoeftes zijn van jouzelf en je lichaam en daarop te anticiperen. Met focus, zelfcompassie en wat relativering op z’n tijd.
  3. Hele duidelijke blog , ik ga hem bewaren .
    Ook misschien om aan sommige mensen te laten lezen (want het ligt veel gecompliceerder dan sommige mensen denken)
    Heb denk ik echt de uit variant .
    Lastig om daar op dat moment dan uit te komen .
    Heb jou boek weer uit de bieb gehaald om toch weer mee aan de slag te gaan .
    Het is bij mij niet enkel emotie eten , maar ook gewoonte op bepaalde momenten en tijden .
    Omdat te doorbreken vind ik echt enorm lastig .
    Maar ben steeds bezig om hele kleine dingetjes te veranderen .
    Grootste waar ik mee stoei : mild zijn voor mezelf .
    Bedankt voor al je info en tips !!
    • Hi Wendy, wat fijn dat je herkent in welke variant je terechtkomt en dat het je inspireert om te zoeken naar wat je anders kunt doen. Het is ook inderdaad lastig om er weer uit te komen. Heeft te maken met twee dingen. Mogelijk dat je te weinig ontspanningstijd voor jezelf hebt overdag of door de dagen heen en dat dit alleen doorbroken wordt als je even helemaal in de uit-stand bent. En het kan ook inderdaad een gewoonte zijn (zie het maar als een gedragsverslaving) die erin is geslopen. En zeker als we moe zijn en de batterij leeg is, schiet deze dan als vanzelf en vaak onbewust aan. Mild zijn voor jezelf en het leren ook op een milde manier gewoontes (die je in de weg zitten) te veranderen helpt.
  4. :-) Ik eet niet per se andere dingen bij AAN / UIT. Net wat er voorradig is. Pauzes kunnen zeker helpen, zeker in de bewustwording op het moment.
  5. Als ik last heb van overeten begint dat rond de klok van vier uur. Dat is de AAN-variant. Na het eerste tussendoortje heb ik geen honger meer maar eet ik gewoon door. Daarmee probeer ik mijn hersenen tot stilstand te brengen, terwijl ik eigenlijk nog in een overdrive zit. Het gevolg is dat ik na het avondeten zo propvol zit dat ik alleen nog maar kan crashen op de bank. Daar neemt de UIT-variant het over. Ik voel me alleen niet moedeloos of somber, want eten is dan mijn vriend bij wie ik altijd terecht kan. Het moedeloze gevoel is er als ik de volgende ochtend op de weegschaal sta en in de spiegel kijk. "Gelukkig" kan ik dan weer snel in de AAN-stand schieten en me focussen op mijn to-do-lijst.
    • Dat is behoorlijk schakelen voor je M. dat heen en weer schieten tussen AAN en UIT. En de volgende dag weer AAN moeten. Mega vermoeiend ook. Eet je ook andere dingen als je in AAN stand staat dan als je in de UIT stand staat?

      Is er iets dat meer rust kan brengen in jouw AAN-stand overdag? Bijvoorbeeld kleine pauze-momenten (al is het maar 3 minuten). Dat kan weleens helpen om minder ups en downs te krijgen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *